Galiziar gehiago Europan

Galiziar gehiago Europan

Espainiako gobernuak 2023an eskatu dio Europar Batasunari katalana, euskalduna eta galiziarra Europar Batasuneko hizkuntza ofizial berriak izan daitezen. Galizieraren kasuan, horrek ofizialki ez luke aprobetxatuko portugesarekiko hurbiltasun-harremana. Harreman horri esker, Galiziako ordezkariek Europako erakundeetan egunero erabili ahal izan dute gure hizkuntza. Praktika hori 1996an hasi zen.

Guk ulertzen dugu portugesa aliaturik onena izan daitekeela galizieraren existentzia ofizialki onartua izan dadin. Europan emigratutako portugesak eta galiziarrak kontuan hartuta, gure hizkuntzak 17 milioi hiztun baino gehiago ditu Europar Batasun osoan.

Europako Parlamentua

Europar Batasunean bada aurrekari bat: hizkuntza bereko bi modalitate onartu ziren, tokiko bi zaporetako hiztunak autonomia apur batekin sartzeko; esaterako, alemaniera austriarra eta alemaniera arrunta.

1994an, hizkuntza-protokolo bat argitaratu zen Austria EBri atxikitzeko itunaren barruan, eta, horri esker, austriarrek beren hizkuntzaren tokiko barietatea erabili ahal izan zuten, beren berezko terminologia ofizialki erabiliz.

Horrela, EBko hizkuntza ofizial bati lotutako beste hizkuntza-aldaera batzuetarako aukera-leiho bat ireki zen, adibidez, galizieraren kasuan, nazioartean portugesa esaten zaionari dagokionez.

Horrela, EBn portugesaren bidez galiziera hiztun gisa ditugun hizkuntza-eskubideak ondorio guztietarako zabaldu ahal izango lirateke alemanaren barruan austriarrek beren hizkuntza-barietaterako izan zuten formula beraren edo antzekoaren bidez, eta, horrela, EBk portugesaren galiziar barietatea dagoela aitor lezake.

Europar portugesari aplikatutako hau gure galiziar barietatea aitortzean datza, modu ofizialean galiziar formak onartuz. Forma horiek, batez ere, gure lurraren lexiko espezifikoarekin lotuta egongo lirateke.

Europako Parlamentua

Galizieraren kasuan, administrazio-terminologiari, Galiziako zuzenbide zibilari, nekazaritzari eta arrantzari aplika dakieke, izateko eta hitz egiteko dugun jeitoa biltzen duten Galiziako beste forma batzuetatik haratago.Horregatik, Espainiak Europar Batasunean galizieraren onarpen ofizial handiagoa lortzeko egin duen proposamenaren aurrean, guk, behean sinatuta, honako hau eskatzen dugu:

  • Galiziako eta Espainiako erakundeei, Espainiako gobernuak galizieraz edo portugesez Europar Batasunera galizierazko dokumentazioa bidaltzea ahalbidetzen duela ziurtatzeko beharrezko izapideak egin ditzaten, beharrezko egokitzapen ortografikoekin.

  • Espainiako gobernuari, nazioartean portugesa izenez ezagutzen den hizkuntzaren galizierazko barietatea aitor dadin laguntzea, Europar Batasunak hizkuntza hori legezkotzat jotzea onar dezan erraztuz.

  • Portugesaren galiziar barietatea ofizialki onartzen duten Europako erakundeei.

  • Galizierarekin konprometitutako akademiei, elkarteei eta erakundeei eskatzen diegu elkarrekin lan egin dezatela eta EBrekin batera lan egin dezatela Europan portugesaren galiziar barietatea aitortzeko.

  • Erakunde berberei ekimen honetan laguntzeko eskatzen diegu, lexiko espezifikoa edo teknikoa eta berezko nuance gramatikalak edo ahozkotasunekoak deskribatzeari dagokionez, portugesaren barietate galiziarra osatzen duten forma benetakoak definitzeko, kultura latindarreko hizkuntza bati dagokion zorroztasunarekin.

————-

*Bertsio hau batua.eus/es erabiliz egindako itzulpen automatiko baten emaitza da.
*Esta versão é fruto duma tradução automática utilizando batua.eus/es